24 jun Van binnenuit naar buiten kijken; leren navigeren op je innerlijke kompas

“Innsaei” is de titel van een documentaire uit 2016 met als ondertitel ‘De kracht van intuitie’ (Olafdottir & Gunnsteinsdottir). De diepere betekenis van dit woord inspireert me, net als de visie van een aantal van de wetenschappers, kunstenaars en andere inspirators die aan het woord komen.

Innsaei is een eeuwenoud IJslands woord voor intuïtie. Het heeft meerdere betekenissen, die in elkaars verlengde liggen. De eerste is “to see within” het vermogen naar binnen te kijken en zo jezelf en de eigen binnenwereld te verkennen.  Het afstemmen op jezelf is ook de sleutel voor het ontwikkelen van empathie en de kunst je in de ander te verplaatsen, het afstemmen op de ander. De tweede betekenis is “the sea within” of “de zee van binnen”, de grenzeloze diepte van die binnenwereld, die refereert naar onze oorspronkelijke natuur. De laatste betekenis is “to see from the insight out”, waar mee bedoelt wordt het hebben van een sterk innerlijk kompas waarop je kunt navigeren. De zee van binnen is er niet een om in te verdrinken, maar geeft juist richting vanuit je eigen diepere golfstroom.

Wat mij raakt is de gelaagdheid van de betekenis, die aangeeft hoe waardevol die beweging naar binnen kan zijn. Innsaei,“to see within”, de beweging naar binnen maken, en ons afstemmen op de signalen en de wijsheid van ons lichaam om koers te bepalen is wat Annet van Laar praktisch en concreet beschreven heeft in ‘Van binnen weet je alles’, handboek voor lichaamswijsheid (Altamira, 2012). In haar benadering en methodiek is het lijf en onze lichamelijke ervaring de sleutel voor het verkennen van die binnenwereld.

De weg naar binnen betekent voor mij dan ook vertragen om me af te kunnen stemmen op de wijsheid van mijn eigen lichaam en die van de mensen die ik begeleid. De eerste stap is me bewust zijn van mijn hele lijf en contact maken interne lichaamssensaties. Als ik echt luister en voel hoe het van binnen is, komen de antwoorden vanzelf omhoog. Maar dat vraagt wel wat: de ruimte en de rust om naar binnen te kunnen luisteren, te zien en te voelen.

Soms is het ver weg dat interne kompas. Ik ben het kwijt, wanneer ik hoofdpijn krijg en een vol hoofd heb met een niet aflatende gedachtestroom die maar doordendert. Of wanneer ik kortaf wordt tegen degenen die me het dierbaarst zijn. Bijna altijd gebeurt dit als ik maar door ga met alles wat er nog moet. Dan weet ik dat ik me heb teruggetrokken uit mijn hart en niet meer in mijn hele lijf zit. Door wat ik geleerd heb in de afgelopen jaren in de opleiding, herken ik dit en weet ik inmiddels de weg terug.

Wat hebben we te doen of te laten om af te leren stemmen op dat interne kompas?

De continue stroom prikkels en informatie die op ons afkomt, verleid ons voortdurend om met onze aandacht in die stroom mee te gaan en daarop te reageren. De signalen van onze binnenwereld worden daardoor makkelijk overstemt (Malidoma, West-Afrikaanse spiritualist). Zonder er bewust van te zijn wordt je hoofd meegenomen in de focus op al die informatie van buitenaf. Hierdoor komen we nog onvoldoende toe aan bewust ZIJN en reflectie die nodig is om contact te maken, met onze gevoelswereld en onze behoeften.

Na een periode van gerichtheid op de buitenwereld, vraagt onze binnenwereld onherroepelijk om aandacht. Als we ons opsluiten in ons hoofd, is er na verloop van tijd onvoldoende ruimte voor ons hart en onze innerlijke waarden, en verliezen we het contact met ons lijf. Onze buik die we nodig hebben om te voelen wat we nodig hebben en daarna te handelen, kan dan niet meedoen.

De weg terug naar het kompas is voor mij het terugkeren in mijn lijf door te bewegen. De Body-Mind-Integratieoefeningen©[1]die in opleiding uitgeleerd worden doe ik elke dag. Zelfs de korte serie van 10 minuten, zorgt voor een reset waardoor de boel weer in beweging gezet wordt. Het inzicht wat nodig is en wat ik wil volgt vaak direct. Dat klinkt heel simpel en dat is het voor een groot deel ook. Het bewust uitvoeren van gerichte fysieke oefeningen is een van de meest doeltreffende, concreet en breed toepasbare interventies om de wijsheid van het lichaam aan te spreken.

Het steeds opnieuw vinden van een balans tussen aandacht voor binnen- en buitenwereld, en tussen het inzetten van de kwaliteiten van je hoofd, je hart en je buik begint bij contact maken met het lichaam. Het instrument waarmee we onszelf en de omgeving om ons heen ervaren. Daarnaast kunnen we aan de lichaamstaal van anderen aflezen wat er zich van binnen afspeelt, waar iemand sterk in is en welke kwaliteiten nog meer ontwikkeld kunnen worden. Het lijf vertelt of de focus van iemand meer intern gericht is of meer gericht op de buitenwereld maar ook of iemand meer intuïtief is of juist meer instinctief. Ook is de balans tussen denken en voelen af te lezen aan het lichaam. Dat maakt het afstemmen op het lijf en lichaamgerichte interventies, zo doeltreffend in professionele begeleiding.

Innsaei, het naar binnen kijken, voelen en horen is daarbij de eerste beweging voor professioneel begeleiders om vanuit de afstemming op jezelf ook te kunnen af te stemmen op de ander. Zo kan die zijn reis naar binnen gaan beginnen om te ontdekken wat zijn of haar lijf vertelt.

[1]ontwikkelt door Annet van Laar