18 aug Het (w)onderbewustzijn kan niet zonder ons hoofd

Vlak voor mijn vakantie, ’s ochtends op de wc: net wakker, las ik m deze quote van ‘Mwah’. Mooi woord “wonderbewustzijn”. Zo voelt het aan wanneer er een dieper weten wordt aangesproken in de opleidingsdagen van de psychologie van het lichaam of in lichaamsgerichte sessies met cliënten. En een nog bredere glimlach, want nu kan ik ook iets rechtzetten over ons denkende hoofd. Cursisten vragen het soms: hoe laat ik dat hoofd meedoen? Lichaamsgericht werken wekt van buiten soms de schijn alsof het niets met het hoofd te maken heeft. En dat het maar als opdringerige buurman, om de hoek komt kijken om de boel te verstoren. Gaat het erom om dingen te doen “zonder na te denken”? Soms lijkt het alsof het hoofd niet meer meetelt of ons in de weg zit, wanneer we naar die innerlijke stem willen luisteren. 

De mooie dingen die we doen “zonder er bij na te denken”, ontstaan niet door niet te denken en ook niet door alleen maar te denken. Dat is wel even wennen. Want vaak heeft dat hoofd te veel verantwoordelijkheid en regie moeten nemen, en geef het dan maar eens af. Tot we ontdekken dat het hoofd ook mee kan doen, zonder de kar te trekken of onder de tafel geschoven te worden. Het hoofd doet juist mee, met het lichaam, is er onderdeel van. Het is, in het hart, verbonden met de buik. We functioneren als eenheid. Denken voelen en handelen zijn dan met elkaar in lijn en dan wordt alles makkelijker. Meestal is de ontvankelijke, intuïtieve, creatieve, rechter hersenhelft dan actiever. Het handelen lijkt dan te ontstaan vanuit een andere plek, het gaat moeiteloos. Mensen zeggen dan vaak dat ze niet denken, maar in feite is het hoofd evengoed onderdeel van deze ervaring. Er is dan balans in het hoofd zelf en tussen de verschillende zones van hoofd, hart en buik. 

“If you die, body and mind separate; if you live and you separate body and mind, you live a dead life” (Master Li in A. Van Laar, “Van binnen weet je alles, 2012, p.50)

Deze balans ontstaat vaak wanneer overleving wordt losgelaten. Iemand die overmatig denkt, om zo controle te houden, verzamelt te veel energie in het hoofd. De linker hersenhelft is overactief. Dat gaat ten koste van andere zones in de buik of het hart. De kwaliteiten in die gebieden komen dan onvoldoende tot hun recht. In de opleiding leer je hoe je je dat (fysiek) kunt herkennen en ook hoe je de balans herstelt met praktische oefeningen en concrete interventies. Hiermee kan het hoofd ontspannen en kan het hoofd aansluiten bij het lichaam als geheel, zonder te hoeven controleren. Het loslaten van het houden van controle door te denken, wordt vaak ervaren als “niet meer denken”. Eigenlijk komt het hoofd tot rust omdat de geest rust in het lichaam. De kwaliteiten van het hoofd, zoals visie, inspiratie en het zien van samenhang komen dan juist meer naar voren. In “Van binnen weet je alles” (Altamira, 2012, p.50) haalt Annet van Laar een uitspraak van master Li aan. “If you die, body and mind separate; if you live and you separate body and mind, you live a dead life”. 

Juist bij het werken met het lichaam is ook het hoofd nodig. Het creatieve ontvankelijke van de rechterhersenhelft en ook het reflectieve en vermogen tot verbaliseren van de linkerhersenhelft om te volgen wat er in het lichaam gebeurt. Het hoofd is sterker als onderdeel van het geheel. In de TCM wordt het hoofd gezien als “de uitkijktoren van het hart” in plaats van de regiekamer die wij er vaak van maken. Wanneer het hoofd kan ontspannen en onderdeel mag zijn, kan het (w)onderbewustzijn spreken.

Op 16 en 17 september start de masterclass lichaamswijsheid herkennen en toepassen weer en op 1 september is er ook een introductieworkshop in Utrecht. Meld je hier aan.